فیپا در واقع همان شناسنامه کتاب در کتاب خانه ملی می باشد. هر کتاب قبل از آنکه از سوی مراجع ذیربط مجوز انتشار دریافت کند، باید در کتابخانه ملی ایران ثبت شود و از آن فهرست نویسی پیش از انتشار یا اصطلاحا فیپا تهیه شود. عبارت فیپا کوته نوشت «فهرست نویسی پیش از انتشار» است و شامل فهرست نویسی توصیفی و تحلیلی کتاب، پیش از انتشار آن و درج آن در صفحه حقوقی یا شناسنامه کتاب است
فیپا چیست؟
تعریفی که سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی از فیبپا آورده است به این شرح می باشد: « فهرست نویسی پیش از انتشار (فیپا) عبارت است از فهرست نویسی توصیفی و تحلیلی کتاب پیش از انتشار و درج آن در صفحه حقوقی یا صفحه شناسنامه همان کتاب.» به عبارتی ساده تر، اطلاعات کتاب شناختی لازم وضروری یک کتاب قبل از انتشار آن که بر مبنای استانداردهای بین المللی تهیه می شود، فیپا می گویند.
اگر بخواهیم سابقه فیپا را در تاریخ بررسی کنیم قدمت فیپا به سال ۱۸۷۰ و کشور آمریکا برمی گردد. فیپا ابتدا به صورت طرحی در سال ۱۸۷۰ در آمریکا مطرح گردید و به طور رسمی استفاده از آن در سال ۱۹۰۱ توسط کتابخانه کنگره آمریکا آغاز گردید. اما استفاده از این شیوه از فهرست نویسی به نحو امروزی از سال ۱۹۷۱ در آمریکا آغاز شد و بعد از سه سال کشورهای دیگر نیز شروع به استفاده از فیپا کردند. امروزه بسیاری از کشورهای جهان از این شیوه در برای فهرست بندی کتاب های خود استفاده می کنند. در ایران نیز این طرح ابتدا از سال ۱۳۴۹ و در انتشارات دانشگاه تهران به کار گرفته شد و از سال ۱۳۷۷ و پس از چندین سال تلاش برای قانونی شدن آن، توسط کتابخانه ملی و با همکاری وزارت ارشاد، استفاده از فیپا در کتاب های منتشر شده در ایران رسمی گردید. امروزه بیش از ۹۰ درصد کتاب های منتشر شده در ایران از اطلاعات فیپا بهره می برند.
اما فواید گوناگونی را می توان برای فیپا برشمرد که به اختصار به شرح زیر می باشد:
- فهرست نویسی و سازماندهی کتاب ها در سطح ایران با این شیوه یکدست و هماهنگ می شود.
- فهرست نویسی توسط کتابداران در تمامی کتابخانه های کشور آسان می شود.
- در زمینه فهرست نویسی کتاب های منتشر شده از انجام دوباره کاری جلوگیری می شود.
- سرعت بازیابی منابع در کتابخانه ها افزایش می بابد و از صحت و درستی آن اطمینان حاصل می شود.
- صرفه جویی در موادر مختلفی از قبیل نیروی انسانی، بودجه و امور مالی و زمان و مکان. همچنین امر اشاعه اطلاعات با این شیوه سرعت داده می شود.
- ایجاد شبکه های اطلاعاتی و همچنین اشتراک اطلاعات کتاب شناختی در سطوح ملی و بین المللی آسان شده و در نتیجه آن سرعت گردش اطلاعات افزایش می یابد.
مسئول مستقیم صدور فیپا اداره کل پردازش و سازماندهی سازمان اسناد و کتابخانه ملی می باشد و صدور این شناسه فقط توسط این نهاد در کشور انجام می گیرد.امروزه ارسال و درخواست فیپا فقط به صورت الکترونیکی امکان پذیر است که به آن فیپای الکترونیکی نیز می گویند. پس از ثبت اطلاعات کتاب در سامانه جامع چاپ و نشر وزارت ارشاد ، اطلاعات لازم توسط وزارت ارشاد به واحد صدور فیپای کتابخانه ملی به وب گاه http://www.nlai.ir ارسال می شود در نهایت بعد مدت زمان مشخصی فیپای کتاب صادر شده و در اختیار ناشر قرار می گیرد.
مدت زمان تحویل فیپا :
• برای کتابهای تجدید چاپی سه روز کاری؛
• برای کتابهایی که قبلاً توسط ناشر دیگری چاپ شده باشد پنج روز کاری؛
• برای کتابهای چاپ نخست ۱۰ الی ۱۵ روز کاری.
جهت دریافت اطلاعات بیشتر کارشناسان انتشارات میعاد اندیشه آمادهاند تا راهنماییهای دقیقی را در این راستا در اختیار شما قرار دهند.
جهت نیاز به هرگونه توضیح و یا مشاوره با شماره ۰۹۱۲۵۱۲۰۰۶۷ تماس گرفته و یا در تلگرام یا واتساپ پیام بدهید
برای محاسبه هزینه های چاپ کتاب لطفا بر روی محاسبه آنلاین کلیک کنید
نظرات